Każdy z nas codziennie dokonuje setek wyborów. Działania, decyzje to wypadkowa wielu czynników. Jednym z aspektów życia jest podróżowanie, zwiedzanie i przemieszczanie się. Co pcha nas w inne miejsca? Dlaczego podróżujemy?
Motywy postępowania ludzi są bardzo różne, co od wielu lat jest przedmiotem badań psychologii czy socjologii, choć nie tylko. Ekonomiści także badali ten temat, a jak wiadomo ekonomia modelami stoi, powstały i one. Homo Oeconomicus i Homo Sapiens Oeconomicus to ludzkie zachowania nazwane przez ekonomistów w związku z przyjęciem pewnych założeń.
Założenie, że człowiek jest istotą racjonalną i zawsze postępuje w ten sposób nie przetrwało próby czasu – a ekonomia klasyczna i neoklasyczna musiały zrobić miejsce kolejnym nurtom. W dorobku ekonomii behawioralnej warto zwrócić uwagę na człowieka i jego ograniczenia ,,rozpraszacze” racjonalności. Heurystyki, framing, błędy poznawcze. Wybory człowieka niestety nie są w pełni racjonalne na to wpływają między innymi jego osobiste doświadczenia, postrzeganie świata, charakter czy różnego rodzaju błędy poznawcze.
W ujęciu klasycznym człowiek jest jednostką dążącą do maksymalnej użyteczności dzięki racjonalności, egoizmowi i silnej woli – nie rozprasza się emocjami. Homo sapiens oeconomicus to człowiek, który podejmując decyzje bardzo często bierze pod uwagę różnego rodzaju czynniki – również swoje doświadczenia, skojarzenia czy oczekiwania społeczne.
Podstawowym skojarzeniem związanym z podróżowaniem jest odpoczynek. Być może w otoczeniu są ludzie, który nie są w stanie usiedzieć w jednym miejscu, jak i osoby, dla każde wyjście z domu urasta do rangi wyczynu. Turystyka i podróżowanie w życiu każdego człowieka może odgrywać inną rolę.
Mówi się, iż rozwój społeczno-gospodarczy, bogacenie się społeczeństwa służyć ma przede wszystkim działaniom z zakresu upowszechniania dostępu do produktu turystycznego. Dla wielu osób ważnym aspektem życia staje się podróżowanie, dlatego też może ono zaspokajać potrzeby podstawowe jak i i potrzeby wyższego rzędu.
Każda czynność człowieka determinowana jest motywami, które nim kierują, określają rodzaje działań i cel. Nie zawsze decyzja o podróżowaniu jest w pełni racjonalna i uzasadniona wyłącznie czynnikami ekonomicznymi.
Do najczęściej wymienianych motywów podróżowania należą:
- poznawanie nowych miejsc, kultur i innych ludzi.
- odwiedzanie ciekawych inspirujących miejsc.
- regeneracja, odpoczynek.
- dbałość o zdrowie.
- podróżowanie ze względu na wyznawaną wiarę
- podróże związane z pracą.
Każdy z nas podejmując decyzję o podróżowaniu kieruje się innymi motywami postępowania. Cel podróży bardzo często przesądza o jej zaistnieniu.
Źródła:
1. Ri. H. Thaler, Sendhil Mullainatha, Ekonomia behawioralna Instytut Edukacji Ekonomicznej im Ludwika von Missa Tłumaczenie: Tomasz Kłosiński
2. E. M. Marek, J. Polowczyk Wpływ Richarda H. Thalera na rozwój ekonomii behawioralnej Intercathedra 4(37), 2018 369-378
4. W. Lipniacki, Elementy teorii krajoznawstwa t. 1, Krajoznawstwo jako działalność poznawcza, PTTK Zarząd Wojewódzki, Regionalna Pracownia Krajoznawcza, Szczecin, 1985, s. 104
5. G. Gołembski, Kompendium wiedzy o turystyce, PWN, Poznań, 2002, s. 43.
Art. finansowany: Społeczne Strategie Rozwoju Turystyki w ramach Rządowego Programu NOWEFIO
Autorka: Wiktoria Szewczyk
