“Ale kino!”, czyli inaczej o Podkarpaciu
Z czym kojarzone jest Podkarpacie? Z pewnością nie z kinematografią, prawda? Co ciekawe w ostatnich latach związek tego regionu z działalnością kin oraz przemysłu filmowego jest coraz bardziej znaczący i widoczny.
Od 2020 roku funkcjonuje tzw. Podkarpacki Szlak Filmowy, którego najważniejszym celem jest odkrywanie filmów, które powstawały na tym terenie. Co roku wydarzenia filmowe inaugurują kolejne części Szlaku, a dodatkowo tworzone i opracowywane materiały są zbiorami wiedzy o filmowej historii Podkarpacia. Bazowym punktem Podkarpackiego Szlaku Filmowego były Jaśliska, czyli niewielka wieś położona w powiecie krośnieńskim, które zapisały się na kartach Szlaku jako miejsce realizacji zdjęć do filmów takich jak m.in. „Boże Ciało” Jana Komasy (nominowany w 2020 roku do Oscarów za Najlepszy film międzynarodowy), „Twarz” Małgorzaty Szumowskiej. Kolejnym miejscem wartym zaznaczenia jest Przemyśl, który stanowi tło zdjęciowe dla serialu „Wataha” HBO, „Kroniki wypadków miłosnych” Andrzeja Wajdy oraz „Ułaskawienia” Jana Jakuba Kolskiego. Kolejny rok przyniósł zainteresowanie terenami Bieszczad, które już w latach 50. XX wieku służyły jako lokacja do nagrywania niezwykłych produkcji, jak chociażby „Rancho Texas” Wadima Berestowskiego (1958), uznany za pierwszy polski western, „Pan Wołodyjowski” Jerzego Hoffmana (1969), czy „Wolna sobota” (1977). Jednak Szlak Filmowy to nie jedyny element kinematograficznego Podkarpacia…
W 2019 roku, dzięki zaangażowaniu Rzeszowskiej Fundacji, a przede wszystkim Katarzyny Hadały, powstała inicjatywa znana pod nazwą „Kino, którego nie ma”. W ramach tego projektu kulturalno-edukacyjnego została również wydana multimedialna publikacja o tym samym tytule poświęcona dawnym, przed- i powojennym kinom, które niegdyś działały w Rzeszowie. Jak udało się ustalić autorce (K. Hadała) w mieście od początku XX wieku istniało ponad 20 kin, zarówno przyjezdnych, jak i stałych. Inicjatywa „Kino, którego nie ma” była kolejnym czynnikiem, który nie tylko pozwolił na powrót do wspomnień, ale również ukazał miasto w zupełnie nowym świetle dla mieszkańców oraz turystów.
Podkarpacie zaskakująco łączy się również z Hollywood, a to wszystko za sprawą Freda Zinnemanna, czyli słynnego reżysera, twórcy „W samo południe” czy „Stąd do wieczności”. Stosunkowo niedawno udało się ustalić, że to właśnie Rzeszów jest miejscem, z którego pochodził słynny reżyser, a nie Wiedeń, jak dotychczas uważano. Dla upamiętnienia jego postaci oraz jego twórczości zorganizowano festiwal filmowy „W samo południe. Fred Zinnemann wraca do Rzeszowa”, podczas którego w najstarszym (wciąż funkcjonującym) kinie rzeszowskim – kinie Zorza oraz w formie plenerowej odbyły się projekcje jego dzieł, a zwiedzający Rzeszów do dzisiaj mogą skorzystać z bezpłatnych map „Spacerownika. “Śladami Freda Zinnemanna”.
Obecnie film oraz temat organizacji pozarządowych w interesujący sposób połączy się podczas I Konfrontacji Filmowych wokół NGO organizowanych w rzeszowskim kinie Zorza przez Fundację Q z Nowej Dęby.
Jak wspominają organizatorzy: Konfrontacje filmowe to festiwal wokół filmów związanych z działalnością organizacji pozarządowych. Chcemy przez niego pokazać, jak różnorodna jest działalność trzeciego sektora w Polsce i jak ważna jest dla naszego społeczeństwa. To bardzo ważne, że będą obywały się właśnie tutaj, w kinie Zorza, czyli najstarszym kinem w Rzeszowie, które przetrwało i wciąż może wspaniale funkcjonować.
Organizacje pozarządowe mogą zgłaszać swoje propozycje do Konfrontacji, czyli filmy które są związane z działalnością NGO’sów z całej Polski. Zgłoszone filmy wezmą udział w konkursie o nagrodę Jury oraz Nagrodę Publiczności. Wydarzenie odbędzie się w czerwcu tego roku, a szczegóły można znaleźć na stronie organizatora – Fundacji Q: www.fundacjaq.pl
Konfrontacje to kolejny punkt, który wpisuje się w filmową mapę Podkarpacia, a w kolejnych latach miejmy nadzieję, że będzie ich jeszcze więcej.
Więcej o Konfrontacjach wokół NGO: https://fundacjaq.pl/konfrontacje-filmowe-wokol-ngo-2023/
Więcej o inicjatywie „Kino, którego nie ma”: https://rzeszowska.org.pl/inicjatywy/01/11/kino-ktorego-nie-ma-2019/
Więcej o Podkarpackim Szlaku Filmowym: https://podkarpackie.eu/turystyka/podkarpacki-szlak-filmowy/
Filmowa mapa regionu oraz baza wiedzy o kinematografii: www.filmowepodkarpacie.pl
